Profile ng mga Kooperatiba sa Pilipinas at sa Ibang Malaking Bayan ng Asya

Profile ng mga kooperatiba sa Pilipinas na pinangangasiwaan ng Cooperative Development Authority (CDA)

I. Panimula

Ang Cooperative Development Authority (CDA) ay ang pangunahing ahensya ng pamahalaan na responsable sa pagtataguyod at regulasyon ng mga kooperatiba sa Pilipinas. Noong Abril 2025, humigit-kumulang 27,000 rehistradong kooperatiba ang nagpapatakbo sa buong bansa, na gumaganap ng mahalagang papel sa pag-unlad ng ekonomiya, pagsasama sa pananalapi, at pagbuo ng trabaho. Ang na-update na ulat na ito ay nagbibigay ng malalim na pagsusuri sa balangkas ng ekonomiya, pananalapi, lakas-tao, at regulasyon ng mga kooperatiba sa Pilipinas, na nakatuon sa kanilang pagganap, mga hamon, at mga prospect mula 2019 hanggang 2024, na may mga projection para sa 2026-2030. Ang pagsusuri ay batay sa datos mula sa CDA, Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), Philippine Statistics Authority (PSA), Asian Development Bank (ADB), at World Bank (WB).

Ang espesyal na diin ay inilalagay sa:

1. Multi-purpose Cooperatives (MPCs)
2. Mga Kooperatiba sa Pananalapi (kabilang ang Mga Kooperatiba sa Pagtitipid at Kredito o SACCO)
3. Mga Kooperatiba ng Manpower/Manggagawa

Kasama rin sa ulat ang comparative assessment ng sektor ng kooperatiba sa Pilipinas sa Vietnam, Thailand, Malaysia, Indonesia, at China, na nagtatampok ng performance, regulatory frameworks, at prospects sa hinaharap.

II. Economic and Financial Profile of Philippine Cooperatives (2019–2024)

A. Pangkalahatang Pagganap ng mga Kooperatiba

• Kabuuang Mga Asset: Pagsapit ng 2024, ang mga kooperatiba ay sama-samang may hawak na PHP 550 bilyon sa mga ari-arian, at ang mga kooperatiba sa pananalapi ang nag-ambag ng pinakamalaking bahagi (48%). Ito ay sumasalamin sa patuloy na pagbawi mula sa pagbagal na dulot ng pandemya.
• Pagiging miyembro: Humigit-kumulang 15 milyong Pilipino ang naging miyembro ng kooperatiba noong 2024, na hinihimok ng pagtaas ng mga pagsisikap sa pagsasama sa pananalapi at suporta ng gobyerno. Ang mga MPC ang bumubuo sa karamihan ng mga miyembro.
• Pagbuo ng Trabaho: Ang mga kooperatiba ay nagtrabaho ng higit sa 550,000 manggagawa noong 2024, na may mga kooperatiba ng manpower na makabuluhang nag-aambag sa mga sektor na masinsinang paggawa.
• Kontribusyon sa Kita: Ang mga kooperatiba ay nakabuo ng dami ng negosyo na PHP 600 bilyon noong 2024, na may net surplus na PHP 30 bilyon, na sumasalamin sa katatagan sa gitna ng mga hamon sa pandaigdigang ekonomiya.
• Pagsunod sa Regulasyon: Iniulat ng CDA na 70% ng mga kooperatiba ang sumunod sa mga kinakailangan sa pananalapi at pag-audit noong 2024, isang pagpapabuti mula sa 65% noong 2023, bagaman 30% pa rin ang nahaharap sa mga isyu sa pamamahala at pagpapatakbo.

B. Mga Pangunahing Hamon (2019-2024)

1. Mga Kahihinatnan ng Pandemya: Ang mga hadlang sa pagkatubig ay nagpatuloy dahil sa mga default sa pautang at nabawasan ang mga kontribusyon ng miyembro sa panahon ng 2020-2022, bagaman ang pagbawi ay nakakuha ng traksyon sa pamamagitan ng 2024.
2. Mga Bottleneck sa Regulasyon: Ang mga pagkaantala sa pagpaparehistro ng CDA at pag-uulat ng pagsunod ay nanatiling isang balakid, lalo na para sa mga micro at maliit na kooperatiba.
3. Kumpetisyon sa Mga Institusyong Pinansyal: Ang mga kooperatiba sa pananalapi ay nahaharap sa kumpetisyon mula sa mga bangko sa kanayunan, mga digital na nagpapahiram, at mga platform ng fintech na nag-aalok ng mas mabilis na mga serbisyo.
4. Pamamahala at Pandaraya: Ang mga kaso ng maling pamamahala at pandaraya sa ilang mga kooperatiba ay nagpahina sa tiwala ng miyembro, na nangangailangan ng mas mahigpit na pangangasiwa.
5. Pag-access sa Kapital: Ang mas maliit na mga kooperatiba ay nagpupumilit na makakuha ng pondo para sa pagpapalawak, na nililimitahan ang kanilang kakayahang sumukat.
6. Kahinaan sa Klima: Ang mga kooperatiba, lalo na ang mga MPC na nakabase sa agri, ay naapektuhan ng matinding mga kaganapan sa panahon, na nakakaapekto sa pagiging produktibo ng agrikultura.

C. Mga Prospect (2026-2030)

1. Digital Transformation: Ang pag-aampon ng mga platform ng fintech at e-commerce ay inaasahang mapahusay ang kahusayan ng kooperatiba, na may 30% ng mga kooperatiba na inaasahang magpapatupad ng mga digital na solusyon sa pamamagitan ng 2030.
2. Suporta ng Gobyerno: Ang Cooperative Development Plan 2026-2030 ay naglalayong palakasin ang pagpopondo, pagsasanay, at pag-access sa merkado, na suportado ng alokasyon ng badyet ng PHP 1.5 bilyon ng CDA sa 2025.
3. Sustainable Cooperatives: Ang paglago ng berdeng enerhiya at mga kooperatiba na nakabatay sa agrikultura ay naaayon sa mga target ng renewable energy ng Pilipinas (35% sa 2030).
4. Regional Integration: Ang pakikilahok sa Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) ay inaasahang magpapalakas ng mga kooperatibong pagluluwas ng 3.7% sa 2030, na nagtataguyod ng pagiging mapagkumpitensya.
5. Pagbabawas ng Kahirapan: Ang mga kooperatiba ay inaasahang mag-aambag sa pagbabawas ng kahirapan sa 9.3% sa pamamagitan ng 2026, na nakahanay sa mga target ng WB.

III. Detalyadong Pagsusuri ng Mga Pangunahing Uri ng Kooperatiba

A. Multi-Purpose Cooperatives (MPCs)

Profile ng Ekonomiya at Pinansyal

• Pinakamalaking Segment: Ang mga MPC ay bumubuo ng 42% ng lahat ng mga kooperatiba, na nag-aalok ng mga serbisyo sa kredito, agrikultura, mga kalakal ng consumer, at pabahay.
• Assets: Ang pinagsamang assets ay umabot sa PHP 230 bilyon noong 2024.
• Pagiging miyembro: Higit sa 8 milyong mga miyembro, na hinihimok ng pag-abot sa kanayunan at lunsod.

Pagganap (2019-2024)

• Paglago ng Agrikultura: Ang mga MPC na nakabatay sa agri ay nadagdagan ang pagiging produktibo ng 18%, na suportado ng mga programa ng gobyerno tulad ng mga inisyatibo sa modernisasyon ng Kagawaran ng Agrikultura (DA).
• Loan Delinquency: Ang mga non-performing loan (NPLs) ay umabot sa 9% noong 2021 ngunit bumaba sa 6% noong 2024 dahil sa mga pagsisikap sa pagsasaayos.
• Epekto ng Inflation: Ang pagtaas ng mga gastos sa pagpapatakbo ay nabawasan ang mga margin ng kita, lalo na para sa mga serbisyo ng consumer goods.

Mga Prospect (2026-2030)

• Pagpapalawak ng E-commerce: Ang mga MPC ay inaasahang gagamitin ang mga online marketplace, na may 20% na inaasahang magpatibay ng mga digital platform sa pamamagitan ng 2030.
• Pakikipagtulungan sa DA at Department of Trade and Industry (DTI) ay magbibigay ng PHP 500 milyon na pondo para sa mga agri-coop sa 2028.
• Katatagan ng Klima: Ang mga pamumuhunan sa napapanatiling mga kasanayan sa pagsasaka ay magpapagaan sa mga panganib sa klima, na nakahanay sa Blue Economy bill.

B. Mga Kooperatiba sa Pananalapi (Credit & Savings Cooperatives, SACCOs)

Profile ng Ekonomiya at Pinansyal

• Pangunahing Segment: Kumakatawan sa 32% ng mga kooperatiba, na nakatuon sa microfinance at pagtitipid.
• Deposito: Ang kabuuang deposito ay lumago sa PHP 200 bilyon noong 2024.
• Loan Portfolio: Umabot sa PHP 170 bilyon, pangunahin na nagsisilbi sa mga micro-entrepreneur at unbanked populations.

Pagganap (2019-2024)

• Financial Inclusion: Naglingkod sa 6 milyong unbanked Filipinos, suportado ng microfinance framework ng BSP.
• Mga Hamon sa NPL: Ang mga NPL ay nag-average ng 6.8%, mula sa 7.5% noong 2023, na sumasalamin sa pinabuting pamamahala ng peligro.
• Digital Adoption: 15% ng mga SACCO ang nagpatibay ng mobile banking, bagaman ang mga panganib sa cybersecurity ay nadagdagan.
• Pagsunod sa Regulasyon: Ang mas mahigpit na pangangasiwa ng BSP ay nagpabuti sa katatagan ngunit itinaas ang mga gastos sa pagsunod.

Mga Prospect (2026-2030)

• Paglago ng Digital Banking: 50% ng mga SACCO ay inaasahang magpatibay ng blockchain at mobile banking sa pamamagitan ng 2030, na nagpapahusay sa kahusayan at seguridad.
• Suporta ng BSP: Ang pinalawak na pakikipagsosyo sa BSP ay magbibigay ng PHP 300 milyon na pondo para sa pagpapalakas ng kakayahan sa 2028.
• Islamic Finance: Ang pag-isyu ng mga bono ng Sukuk ay makakaakit ng mga pamumuhunan na sumusunod sa Shariah, na nag-iiba-iba ng mga mapagkukunan ng pagpopondo.

C. Manpower/Workers Cooperatives

Profile ng Ekonomiya at Manpower

• Mga Serbisyo sa Paggawa: Tumuon sa pagkontrata at outsourcing, na may 1,200 rehistradong kooperatiba.
• Trabaho: Nagtrabaho ng 220,000 manggagawa noong 2024, pangunahin sa konstruksyon at serbisyo.

Pagganap (2019-2024)

• Pagbawi pagkatapos ng pandemya: Ang demand para sa nababaluktot na paggawa ay lumago ng 12%, na hinihimok ng mga proyektong pang-imprastraktura sa ilalim ng programang "Build Better More".
• Mga Hamon sa Sahod: Ang average na sahod ay nanatiling 20% na mas mababa kaysa sa mga pamantayan ng pribadong sektor, na naglilimita sa pagpapanatili ng mga manggagawa.
• Benefits Gap: 40% lamang ng mga manggagawa ang nakatanggap ng mga benepisyo na nakasaad sa batas, na nagtatampok ng mga kakulangan sa patakaran sa paggawa.

Mga Prospect (2026-2030)

• Skills Development: Ang pakikipagtulungan sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) ay magsasanay sa 50,000 manggagawa sa 2030.
• Labor Reforms: Inaasahang magpapatupad ang Department of Labor and Employment (DOLE) ng mas mataas na sahod at benepisyo, para mapabuti ang kapakanan ng mga manggagawa.
• Infrastructure Boom: Ang patuloy na pampublikong paggastos (5-6% ng GDP taun-taon) ay magtutulak ng demand para sa mga kooperatiba ng lakas-tao.

IV. Balangkas ng Regulasyon at Papel ng CDA

• CDA Mandate: Nangangasiwa sa pagpaparehistro, regulasyon, at pagpapalakas ng kapasidad sa ilalim ng Cooperative Code (RA 6938 & RA 9520).
• Mga Pangunahing Patakaran:
• Mga Exemption sa Buwis: Ang mga sumusunod na kooperatiba ay nakikinabang mula sa mga insentibo sa buwis, bagaman 70% lamang ang nakamit ang mga kinakailangan noong 2024.
• Mga Kooperatiba sa Serbisyo sa Teknolohiya: Ipinakilala noong 2022 upang suportahan ang digitalisasyon.
• Joint Administrative Order No. 001-2025: Pinahusay na koordinasyon sa BSP at Bureau of Internal Revenue (BIR) para sa pangangasiwa sa pananalapi.
• Mga Hamon:
• Pagkaantala sa Pagproseso: Ang mga oras ng pagpaparehistro ay average na 6 na buwan, na pumipigil sa mga bagong kooperatiba.
• Mga Kakulangan sa Pag-audit: Ang mahinang pagpapatupad ng mga pamantayan sa pag-audit ay humantong sa mga isyu sa pamamahala.
• Mga Prospect:
• Mga Streamline na Proseso: Nilalayon ng CDA na bawasan ang mga oras ng pagpaparehistro sa 3 buwan sa pamamagitan ng 2027 sa pamamagitan ng mga digital platform.
• Mas mahigpit na pangangasiwa: Ang mga bagong mekanismo ng pag-audit ay magpapabuti sa pagsunod sa 85% sa pamamagitan ng 2030.

V. Comparative Analysis sa Vietnam, Thailand, Malaysia, Indonesia, at China

A. Pangkalahatang-ideya ng mga Sektor ng Kooperatiba

1. Pilipinas:
• Mga Lakas: Malaking kasapian (15 milyon), malakas na suporta ng gobyerno, at iba't ibang uri ng kooperatiba.
• Mga kahinaan: Mga isyu sa pamamahala, mabagal na digitalisasyon, at pagkaantala sa regulasyon.
• Pagganap (2019-2024): Ang mga asset ay lumago ng 10% taun-taon, ngunit ang mga NPL at mga isyu sa pagsunod ay nagpatuloy.
• Mga Prospect: Ang digital na pagbabagong-anyo at pagsasama ng RCEP ay magtutulak ng paglago.
2. Vietnam:
• Higit sa 26,000 kooperatiba na may 8 milyong miyembro, na nakatuon sa agrikultura at kredito. Suportado ng Vietnam Cooperative Alliance (VCA).
• Pagganap: Ang mga asset ay umabot sa USD 10 bilyon noong 2024, na may mga agri-coop na nag-aambag ng 60%. Ang digital na pag-aampon ay lumago ng 25%, suportado ng mga subsidyo ng gobyerno.
• Mga Hamon: Limitadong pag-access sa mga internasyonal na merkado at mataas na pag-asa sa pagpopondo ng estado.
• Prospects: Ang paglahok ng RCEP ng Vietnam ay magpapalakas ng pag-export ng 5% sa pamamagitan ng 2030, na may mga agri-coop na nangunguna sa paglago.
3. Thailand:
• Pangkalahatang-ideya: 8,000 kooperatiba na may 12 milyong miyembro, mahusay sa mga kooperatiba sa pagtitipid at kredito. Pinangangasiwaan ng Cooperative Promotion Department (CPD).
• Pagganap: Kabuuang mga asset ng USD 50 bilyon noong 2024, na may mga SACCO na nakakamit ang 3% NPLs, ang pinakamababang sa rehiyon. Ang pag-aampon ng digital banking ay umabot sa 40%.
• Mga Hamon: Pagtanda ng pagiging kasapi at kumpetisyon mula sa mga komersyal na bangko.
• Mga prospect: Ang pagtuon sa pakikipag-ugnayan ng kabataan at fintech ay magpapanatili ng paglago.
4. Malaysia:
• Pangkalahatang-ideya: 15,000 kooperatiba na may 7 milyong miyembro, na pinangangasiwaan ng Malaysia Co-operative Societies Commission (SKM). Malakas sa mga kooperatiba sa pananalapi at consumer.
• Pagganap: Mga asset ng USD 30 bilyon sa 2024, na may 90% na pagsunod dahil sa mahigpit na regulasyon. 50 porsiyento ng mga kooperatiba ang gumagamit ng mga digital platform.
• Mga Hamon: Limitadong pag-abot sa kanayunan at mataas na gastos sa pagpapatakbo.
• Mga Prospect: Ang pagtulak ng digital na ekonomiya ng gobyerno ay magpapataas ng pagiging mapagkumpitensya ng kooperatiba.
5. Indonesia:
• Pangkalahatang-ideya: 120,000 kooperatiba na may 25 milyong miyembro, ang pinakamalaki sa rehiyon. Pinamamahalaan ng Ministri ng mga Kooperatiba at SME.
• Pagganap: Mga ari-arian ng USD 15 bilyon noong 2024, ngunit 20% ng mga kooperatiba ay hindi natutulog dahil sa mahinang pamamahala. Lumago ng 10 porsiyento ang mga magsasaka.
• Mga Hamon: Regulasyon fragmentation at mababang digitalization (lamang 10% pag-aampon).
• Mga Prospect: Ang mga bagong batas sa kooperatiba ay magpapadali sa pamamahala, na nagta-target sa 50% ng mga aktibong kooperatiba sa pamamagitan ng 2030.
6. Tsina:
• Pangkalahatang-ideya: 2 milyong kooperatiba na may 200 milyong miyembro, na pinangungunahan ng mga kooperatiba sa agrikultura at suplay. Pinangangasiwaan ng Ministri ng Agrikultura at Rural Affairs.
• Pagganap: Ang mga asset ay lumampas sa USD 500 bilyon noong 2024, na may 80% na digital na pag-aampon. Sinuportahan ng mga agri-coop ang pagpapasigla ng kanayunan, na binawasan ang kahirapan ng 15%.
• Mga Hamon: Labis na pag-asa sa mga subsidyo ng gobyerno at limitadong internasyonal na presensya.
• Mga Prospect: Ang Belt and Road Initiative ay magpapahusay sa pag-export ng kooperatiba, na nagta-target ng USD 1 trilyon sa mga ari-arian sa pamamagitan ng 2030.

B. Comparative Performance (2019-2024)

Bansa	Bilang ng mga Coops	Pagiging kasapi (M)	Mga Asset (USD B)	NPLs (%)	Digital na Pag-aampon (%)	Pagsunod (%)
Pilipinas	27,000	15	10	6.8	15	70
Vietnam	26,000	8	10	5.0	25	80
Thailand	8,000	12	50	3.0	40	85
Malaysia	15,000	7	30	4.0	50	90
Indonesia	120,000	25	15	8.0	10	60
Tsina	2,000,000	200	500	2.5	80	95

C. Mga Pangunahing Pananaw

• Pilipinas vs. Peers: Ang Pilipinas ay may matatag na base ng pagiging miyembro ngunit nahuhuli sa digital na pag-aampon at pagsunod kumpara sa Thailand, Malaysia, at China. Ang mga NPL nito ay mas mataas kaysa sa Thailand at Malaysia, na sumasalamin sa mga hamon sa pamamahala.
• Vietnam: Katulad na sukat ng kooperatiba ngunit mas malakas na suporta ng gobyerno para sa mga agri-coop at digitalisasyon.
• Thailand at Malaysia: Mahusay sa mga kooperatiba sa pananalapi dahil sa mga advanced na balangkas ng regulasyon at digital na imprastraktura.
• Indonesia: Malaking base ng kooperatiba ngunit nahadlangan ng pamamahala at kawalan ng aktibidad, na nag-aalok ng mga aral para sa Pilipinas.
• Tsina: Walang kapantay na sukat at digitalisasyon, bagama't ang modelong hinihimok ng estado nito ay hindi gaanong naaangkop sa Pilipinas.

D. Mga Prospect (2026–2030)

• Pilipinas: Ang digitalisasyon at RCEP ay magtutulak ng paglago, ngunit ang mga reporma sa pamamahala ay kritikal upang tumugma sa mga antas ng pagsunod ng Thailand at Malaysia.
• Vietnam: Ang pag-export ng agri-coop ay makikinabang mula sa RCEP, na posibleng lumampas sa mga MPC ng Pilipinas.
• Thailand at Malaysia: Ang patuloy na pag-aampon ng fintech ay magpapalakas sa mga SACCO, na nagtatakda ng mga benchmark para sa Pilipinas.
• Indonesia: Ang mga reporma sa pamamahala ay maaaring mag-activate ng mga dormant cooperatives, na nag-aalok ng isang modelo para sa pagsunod ng Pilipinas.
• Tsina: Ang pandaigdigang pagpapalawak ay magpapalawak ng liderato nito, ngunit ang Pilipinas ay maaaring tularan ang mga digital na estratehiya nito.

VI. Konklusyon at Rekomendasyon

• Palakasin ang Pamamahala: Magpatupad ng mas mahigpit na mga mekanismo ng pag-audit at mga hakbang laban sa pandaraya upang makamit ang 85% na pagsunod sa 2030.
• Pabilisin ang Digitalisasyon: Maglaan ng PHP 500 milyon para sa pagsasanay at imprastraktura ng fintech, na nagta-target ng 50% na digital na pag-aampon sa pamamagitan ng 2030.
• Pagbutihin ang Pag-access sa Pagpopondo: Makipagsosyo sa ADB at WB upang magbigay ng PHP 1 bilyon sa mga pautang na may mababang interes para sa mga micro at maliit na kooperatiba.
• Matuto mula sa mga Kapantay: Magpatibay ng kahusayan sa regulasyon ng Thailand at mga modelo ng digital banking ng Malaysia upang mapabuti ang pagganap ng SACCO.
• Pagbagay sa Klima: Mamuhunan sa mga kasanayan na nababanat sa klima para sa mga agri-coop, na suportado ng Blue Economy bill.
• Labor Reforms: Makipagtulungan sa DOLE upang matiyak ang patas na sahod at benepisyo para sa mga manggagawa sa kooperatiba, na naaayon sa mga pamantayan sa paggawa ng Malaysia.

Ang panahon ng 2026-2030 ay nag-aalok ng mga makabuluhang pagkakataon para sa mga kooperatiba ng Pilipinas na mag-scale nang napapanatili, basta't tinutugunan nila ang mga hamon sa pamamahala, digitalisasyon, at regulasyon habang ginagamit ang mga pinakamahusay na kasanayan sa rehiyon at mga pagkakataon sa RCEP.